School en ouder, schouder aan schouder

Arja Kerpel

Redactielid wij-leren.nl l Projectleider bij Wij-spelen.nl

Geplaatst op 1 juni 2014

De Glans-techniek

Ouderbetrokkenheid is en blijft een hot item. Hoe werk je aan een goede relatie tussen de school en ouders? In het boek School en ouder, schouder aan schouder beschrijft Marja Klaver aan de hand van de Glans-techniek hoe je een glanzende relatie kunt opbouwen.

Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel gaat over het belang van ouderbetrokkenheid. Het tweede deel staat de leerkracht centraal en het derde deel is gericht op de schooldirecteur.

De relatie tussen ouders en school

Waarom zou je zoveel moeite doen voor een goede verhouding met ouders? Uit onderzoek blijkt dat ouders van groot belang zijn voor de schoolprestaties van hun kind. Ouderbetrokkenheid heeft zowel direct als indirect invloed. De kern van ouderbetrokkenheid bestaat uit goede communicatie. Dat kan school op diverse manieren vormgeven. Het boek gaat uit van educatief partnerschap. Dat wil zeggen dat de leerkracht inbreng heeft als onderwijsprofessional en de ouder als ervaringsdeskundige.

Werken met verschillen

De kinderen op school komen uit diverse milieus: laag- of hoogopgeleid, rijk of arm, autochtoon of allochtoon. Elke ouder is anders en daarmee waardevol. Normen en waarden van ouders kunnen verschillen van de schoolcultuur. Als je ouders niet begrijpt, stel dan vragen. Het kan heel verhelderend zijn om de motivatie van ouders te weten. Verwelkom en accepteer diversiteit. Het omgaan met diversiteit is onderdeel van de professionele ontwikkeling van de leerkracht. Elke leerling heeft recht op een leerkracht die hem/haar respecteert in zijn eigenheid.

De driehoeksrelatie leerling – ouder – leraar

In de driehoeksrelatie staan de ouder en de leraar onderin, en het kind bovenaan. De leerling rust als het ware op de schouders van de ouder en de leerkracht. Er zijn zoveel driehoeken als leerlingen. Het is de kunst om deze driehoeksrelatie te laten glanzen. De auteur schrijft: ‘Als ze glanzen, wordt leren en werken een plezier, ontstaat rijkdom en creativiteit. Dat glanzen vraagt poetswerk en onderhoud. Waarschijnlijk willen de kinderen met liefde helpen en dragen de ouders poetsdoeken die precies passen bij hun driehoek’(pag. 37).

Een professionele relatie met ouders

Als een leerling een probleem heeft, kan het soms moeilijk zijn om te goed te communiceren met ouders. Een kind betekent veel voor hen. Als het niet goed gaat met jouw kind, kan dat zorgen voor hevige emoties. Accepteer dat ouders emotioneel reageren en neem hun zorgen serieus. Geef hen de ruimte en laat je niet verleiden tot een discussie. Reageer met empathie.

Na het horen van slecht nieuws doorlopen ouders doorgaans vier fasen:

Ontkenning. Dit kan variëren van twijfel tot heftige ontkenning.
Boosheid. Dit hangt onder andere af van de ernst van nieuws en de relatie met de leerkracht.
Verdriet.
Acceptatie.

Uitleg van de GLANS-techniek

De centrale vraag in het boek is: Hoe zorg ik voor 100% succesvolle ouderbetrokkenheid? Als antwoord op die vraag introduceert de auteur de GLANS-techniek:

G staat voor Grondhouding en voor Gesprek.
L staat voor Lijn, door het jaar en door de school.
A staat voor Ambitie, om voor de volle 100% te gaan.
N staat voor Nabij, het actief betrekken en informeren van ouders.
S staat voor Systeem, een oudervolgsysteem.

Grondhouding en gesprek

De grondhouding is dat school en ouders willen samenwerken in het belang van het kind. Dit komt tot uiting in het gesprek. Enkele tips om een goede relatie op te bouwen:

Benut informele momenten. Het is erg jammer als bij informele momenten alle leerkrachten op een kluitje staan.
Bereid formele momenten goed voor. Dan win je aan kwaliteit.

Professionele communicatie steunt op vier pijlers:

Functionele echtheid
Inlevingsvermogen
Duidelijkheid/eerlijkheid
Acceptatie

In dit hoofdstuk komt ook het omgaan met boosheid aan de orde. Enkele tips:

Accepteer de gevoelens, signaleer en benoem de emotie.
Vraag door naar de reden en analyseer de situatie.
Geef aan wat onderhandelbaar is, wees duidelijk en onverzettelijk.

Lijn

Een glansrijke lijn door het jaar heen start aan het begin van het schooljaar. Begin vroeg met het opbouwen van een samenwerkingsrelatie. Dus niet pas als het misloopt. Onderhoudt de relatie door het jaar heen. Sluit de relatie aan het einde van het jaar positief af. Het mooiste is als je voorganger de leerlingen met tevreden ouders aan je overdraagt. Het is erg vervelend als ouders al met een ‘kater’ bij je binnenkomen. Daarom is het belangrijk om als leerkracht het jaar goed afrond met alle ouders. Dan kan je opvolger positief starten.

Ambitie

De ambitie van de GLANS-techniek is dat 100% van de ouders succesvol betrokken is bij de schoolloopbaan van hun kind. Dus niet tevreden zijn als de meerderheid betrokken is. Het gaat om álle ouders. In lastige situaties moet je creatief zijn om bij een win-win oplossing uit te komen.

Naast elkaar

De leerkracht en de ouders werken als het goed is naast elkaar, schouder aan schouder. Ouders en leraren kunnen van elkaar leren. Leerkrachten kunnen leren van de ervaring van ouders, want ouders weten hoe kun kind de leerkracht ervaart. Luister goed en sta open voor nieuwe inzichten.

Systeem

De GLANS-techniek sluit af met de S van Systeem. Dit gaat om een systeem om de relatie met elke ouder in beeld te krijgen en te houden. Het is een heel eenvoudig systeem, waarin je ook kunt zien hoever je bent met de ouderbetrokkenheid. In dit hoofdstuk wordt dit uitgelegd. Aan het einde van elk hoofdstuk staan opdrachten voor de leerkrachten.

Het derde deel van het boek is gericht aan de directeur. Dit gaat o.a. over het verandertraject. Ook hier staan opdrachten bij, voor de directeur. Er is ook een site over dit boek: www.glans-techniek.nl. Hier staan ook downloads.