Differentiatie

Wat is differentiatie?

Differentiatie is de wijze waarop de leerkracht rekening houdt met de cognitieve, metacognitieve, motivationele en culturele verschillen tussen leerlingen en daarop zijn of haar onderwijs afstemt. Differentiatie wordt daarom ook wel omgaan met verschillen genoemd. Differentiatie kan op vele gebieden en op vele momenten in de les. Er kan gedifferentieerd worden in bijvoorbeeld: 

  • Instructie
  • Werkvorm
  • Leerstof
  • Tempo
  • Moelijkheidsgraad
  • Leeromgeving
  • Onderwijstijd

Welke manieren van differentiatie bestaan er?

Er zijn twee manieren om te differentiëren: convergente en divergente differentiatie. Bij convergente differentiatie hebben alle leerlingen dezelfde leerstof en werken ze naar een gemeenschappelijk doel, maar verschilt de manier waarop ze dat doel bereiken, bijvoorbeeld door verschillen in instructie, onderwijstijd en werkvormen.

Bij divergent differentiatie sluit de leerkracht zoveel mogelijk aan bij de niveauverschillen en onderwijsbehoeften van de leerlingen. Zo bieden leerkrachten de leerlingen andere leerstof aan of werken de leerlingen toe naar verschillende eindproducten. Vaak is er hierbij wel een gemeenschappelijke basis. De leerdoelen van de leerlingen kunnen dus verschillen.

Er is onderscheid tussen interne en externe differentiatie. Interne differentiatie is in de klas. Externe differentiatie is buiten de klas, waarbij het gaat over het onderbrengen van leerlingen in verschillende scholen of groepen. Bijvoorbeeld in vmbo-scholen of gymnasia of vmbo-, havo- en vwo-klassen.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Laatst geactualiseerd op 13 juli 2022

Gerelateerd

Webinar
7 valkuilen bij veranderprocessen in het onderwijs
7 valkuilen bij veranderprocessen in het onderwijs
Webinar met Machiel Karels
Wij-leren.nl Academie 
Congres
Lesgeven in groep 3
Lesgeven in groep 3
Een stevige basis voor al je leerlingen
Medilex Onderwijs 
Leeromgevingen
Leeromgevingen: rol leerkracht - didactische werkvormen - differentiatie.
Arja Kerpel
Misverstanden hoogbegaafdheid
Zeven misverstanden rond hoogbegaafdheid.
Arja Kerpel
Cyclus HGW
De cyclus handelingsgericht werken en de praktische uitvoering daarvan.
Arjan Clijsen
Signaleren
Signaleren van leerlingen die extra aandacht nodig hebben.
Arjan Clijsen
Onderwijsbehoeften
Het benoemen van vakoverstijgende en vakspecifieke onderwijsbehoeften. .
Arjan Clijsen
Differentiatie
Differentiatie - omgaan met verschillen tussen leerlingen
Arja Kerpel
Verrijkend themaonderwijs kleuters
Verrijking bij thema's in de kleuterklas
Martine Blonk - Meulenkamp
ERK curriculum
Over zwemdiploma's, judobanden en een nieuwe versie van het ERK
René Leverink
Persoonlijk leren - differentiëren
Hoe persoonlijk moet het leren zijn? Verantwoord en haalbaar omgaan met verschillen.
Jos Cöp
Vier sleutels effectieve les (2)
De vier sleutels voor een effectieve les - deel 2
Theo Wildeboer
Leerstofjaarklassensysteem is failliet!
Het leerstofjaarklassensysteem is failliet!
Machiel Karels
Dalton kernwaarden
Kernwaarden zijn niet los verkrijgbaar - consequenties voor het Daltononderwijs
Dolf Janson
Klas overslaan
Klas overslaan / versnellen? Let op!
Teije de Vos
Leerstofjaarklassensysteem
Jij maakt het verschil voor je leerlingen
Dolf Janson
Competenties
Competenties verwerven met en zonder instructie
Robert-jan Simons
Passend onderwijs VO
Passend én opbrengstgericht onderwijs gaat uit van overeenkomsten!
wijnand-gijzen
Efficiënte differentiatie
Beter onderwijs door meer didactische efficiëntie
Michel Verdoorn
Differentiatie adaptief onderwijs
Differentiatie: Wat werkt bij adaptief onderwijs?
Michel Verdoorn
Differentiatie proces
Differentiëren volgens drie cyclische processen
Michel Verdoorn
Autonome motivatie
Hoger leerrendement door vergroten autonome motivatie
Michel Verdoorn
Differentiatie zelfregulatie (1)
Beter differentiëren dankzij zelfgereguleerd differentiëren
Michel Verdoorn
Differentiatie zelfregulatie (2)
Wat zegt onderzoek over Zelfgereguleerd differentiëren (ZRD)?
Michel Verdoorn
Woordenschat differentiatie
Differentiëren binnen woordenschatonderwijs
Martie de Pater
Probleemgedrag in gradaties
Het ene gedragsprobleem is het andere niet
Kees van Overveld
Onderzoekend leren bij kleuters
Oei, dat weet ik niet, laten we het samen onderzoeken
Martine Blonk - Meulenkamp
Samen Leren en Innoveren op Maat
Samen leren: maar hoe doe je iedere leerling recht?
Martine Blonk - Meulenkamp
Schaf leerstofjaarklas af
Schaf leerstofjaarklas af!
Ton Mooij
vloeiend van groep 2 naar 3
Vloeiend doorstromen van groep 2 naar groep 3
Aafke Bouwman
Evidence based instructiestrategieën: wat is het effect?
Instructiestrategieën die werken - maar voor wat? (1)
Dick van der Wateren
Evidence based instructiestrategieën: wordt ons onderwijs beter?
Instructiestrategieën die werken - maar voor wat? (2)
Dick van der Wateren
Uitdagend rekenmateriaal
Uitdagend rekenmateriaal voor goede rekenaars
Machiel Karels
De eerste 8 dimensies van Kindgericht Onderwijs voor het jonge kind
Kindgericht onderwijs voor het jonge kind
Bertine van den Oever
landelijk kerncurriculum, vrij schoolcurriculum
Optimaliserend Onderwijs (1) Beperkt landelijk kerncurriculum en vrij schoolcurriculum
Ton Mooij
Adaptief toetsen: een droombeeld?
Soms nuttig, soms niet: Adaptief toetsen genuanceerd
Karen Heij
Duurzaam plan leerlingen ontmoeten waar ze zijn
Een duurzaam plan om leerlingen te ontmoeten waar ze zijn
Paul Emerich France
Waarom het reguliere onderwijs systematische valkuilen bevat
Preventie van schoolproblemen (1) - Reguliere onderwijsorganisatie en schoolproblemen
Ton Mooij
Praktijkvoorbeelden bij het voorkomen van schoolproblemen
Preventie van schoolproblemen (3) Praktijkvoorbeelden
Ton Mooij
instructie unitonderwijs
Instructie geven in unitonderwijs, hoe doe je dat?
Hanneke Oosting
Drie cruciale fases in het leesonderwijs van groep 3
Drie cruciale fases in het leesonderwijs in groep 3
Anneke Bemer
Werken met digitale methode
8 vragen over werken met een digitale methode
Nina Boswinkel
Differentiatie basisonderwijs
Differentiëren is te leren! (PO)
Marianne Hogenhout
Differentiëren voortgezet onderwijs
Differentiëren is te leren! (VO)
Machiel Karels
Differentiëren is te leren
Differentiëren is te leren
Helèn de Jong
Kansen(on)gelijkheid vanuit meerdere perspectieven
Wat is eerlijk? Werken aan kansengelijkheid in het onderwijs
Myriam Lieskamp

Wij-leren.nl Academie

Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Animatie: Zittenblijven en versnellen
Animatie: Zittenblijven en versnellen
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



adaptief onderwijs
convergente differentiatie
differentiatie
divergente differentiatie
IGDI-model
leerstofjaarklassensysteem
preteaching
verbreding
verdieping

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest